صبح صادق >>  تاریخ >> صفحه تاریخ
تاریخ انتشار : ۰۶ آذر ۱۴۰۱ - ۱۴:۲۶  ، 
کد خبر : ۳۴۱۷۲۳

 هیئت صلح و مذاکره

پایگاه بصیرت / سیدمهدی حسینی
تقویم تاریخی انقلاب اسلامی در این ایام در سال 1359 درگیر جنگ تحمیلی بود و رژیم متجاوز بعث عراق به قلمرو ایران تجاوز کرده بود و بخش‌های مهمی از شهرهای پنج استان مرزی ایران را در اشغال خود داشت. آنها وقتی با مقاومت غیرمنتظره‌ ایران در جبهه‌های جنگ روبه‎رو شدند، برای سرپوش گذاشتن به جنایات و تجاوزگری‌های خود با بهره‌برداری تبلیغاتی و سیاسی در پنجم مهرماه 1359 اعلام کردند، از هر نوع پیشنهاد صلح و میانجی‌گری استقبال می‌کنند. در حالی که متجاوزان بعثی در اثر مقاومت نیروهای رزمنده مردمی در همان ابتدا دچار شکست فاحشی شده مذاکره ‌و مصالحه را به نفع خود تلقی می‌کردند. در وضعیت این چنینی وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی که برای شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می‌بردند، در تاریخ چهارم مهرماه 1359 جلسه فوق‌العاده‌ای تشکیل دادند تا کمیته‌ای با نام کمیته «صلح اسلامی» تشکیل دهند. اعضای این کمیته مأمور میانجی‌گری بین ایران و عراق برای پایان دادن به جنگ بین ایران و عراق شدند. در 7 مهرماه هم دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی به همراه هیئتی به ایران و عراق سفر کردند. مواضع ایران ازسوی رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر اعلام شد و بنی‌صدر در مقام رئیس‌جمهور گفت: «میانجی‌گری بین حق و باطل بی‌معناست و ایران در طرف حق قرار دارد.» شهید رجایی هم در مقام نخست‌وزیر رئیس هیئت دولت گفت: «ما میانجی‌گری را نخواهیم پذیرفت. این جنگ، جنگ کشور با کشور نیست. جنگ عقیده با عقیده است. چون ما از انقلاب‌مان دفاع می‌کنیم و عراق را نیز دشمن انقلاب‌مان می‌دانیم.» اما عراق در وضعیت متفاوت قرار داشت. صدام برای انجام مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم با هر سازمان بین‌المللی اعلام آمادگی کرد؛ هرچند در عرصه عمل هیچ اتفاقی جز بهره‌برداری سیاسی و تبلیغاتی عراق از این موضع‌گیری روی نداد. 
در ادامه در 29 مهرماه 1359 هم هیئت دیگری از سوی کنفرانس اسلامی راهی ایران شد و این بار با امام خمینی(ره) هم دیدار و گفت‌وگو کردند که حضرت امام(ره) فرمودند: «الآن جنگ در ایران است و این خود دلیل تهاجم [عراقی‌ها] بر ماست و اگر ما مهاجم بودیم، در عراق بودیم.» هیئت دیگری با عنوان کمیته حسن‌نیت چندین بار به ایران و عراق سفر کردند و طی چندین جلسه درباره جنگ گفت‌وگو و مذاکره کردند؛ اما به دلیل نداشتن قاطعیت و محکوم نکردن تجاوز آشکار عراق به قلمرو ایران عملا ًکاری از پیش نبرد و موفقیتی به دست نیاورد.
سازمان ملل متحد هم هیئت‌هایی برای میانجی‌گری و برقراری صلح به ایران فرستادند و در مهرماه «کورت والدهایم» دبیرکل وقت سازمان ملل نماینده‌ای به ایران و عراق اعزام کرد تا برای پایان دادن به جنگ راه‌حل مناسبی پیدا کند. این نماینده «اولاف پالمه» نخست‌وزیر سوئد بود که در مهرماه سال 1359 تا 1361 در مجموع پنج بار به منطقه سفر کرد. نتیجه این سفرها و تلاش‌های وی آزادی عده‌ای از اسیران جنگی دو کشور بود. در واقع، مجموع تلاش‌ها و سفرهای متعدد هیئت‌های حسن‌نیت برای صلح بین ایران و عراق به دو کشور نتیجه شایان توجهی در پی نداشت و بیشتر آنها نتوانستند اصل بی‌طرفی را رعایت کنند.
نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات